Monday, December 31, 2007

Tough decisions

Хүндхэн шийдвэрүүд:

Энэ оны сүүлийн бичлэгээ сүүлийн өдөр нь хийе. Шинэ он гарахад надад шинээр бодох үндсэн 3 асуудал байнаа.
1. Ажил - Одоогийн ажил олгогчтойгоо хийсэн хатуу заалтууд бүхий гэрээ маань 2008.02.01 - нд дуусна. Одоогоор надад 3 сонголт байна, дээрээс нь нэмж сонголт хийж болохуйц санал байвал хүлээн авна шүү.

2. 3 дахийг нь бичих шаардлагагүй хувийн шинжтэй юм байна гээд орхилоо.


When you don't have any money, the problem is food. When you have money, it's sex. When you have both it's health.
- J.P. Donleavy
Contemporary Irish-American author Donleavy is one of those writers who was unlucky enough to write his best book first, 1955's The Ginger Man. J.D. Salinger (Catcher in the Rye) and Richard Yates (Revolutionary Road) did the same thing, but unlike them, Donleavy managed to continue publishing, having written a number of novels, plays, and other works since then.

Friday, December 21, 2007

Гоожуур.com - н залууст

Гоожуур болон хамтрагчдад,

Өнөөдөр танай сайтны зурагтай холбоотой гомдол мэйл хаягаар маань ирлээ, үүнийг танай сайтны комментод бүрнээр нь оруулсан байгаа. Тухайн хүний нууцлалыг бодоод энд мэйлийг тавьсангүй.

P.S.: Би Гоожуур.ком вэб хуудастай огт холбоогүй, үйл ажиллагаа явуулдаг, зураг/бичлэг хийдэг хүмүүсийг танихгүй, мэдэхгүй болно. Гоожуур.ком-н залуусд хандаж хэлэхэд энэ чинь хууль бус үйлдэл болсон байгааг анхааруулж, хүний нэр хүндэд халдах ижил төстөй үйлдэл гаргах боломжийг хязгаарлаж өгнө үү гэж хүсэж байна.

Saturday, December 15, 2007

Solution-1

Шийдэл 1:

Залуусаа, алийн болгон асуудал ярьж, гомдоллох вэ. Ухаан бодлоо уралдуулан шийдэх тухай ярилцья л даа. Болохгүй зүйл эргэн тойронд байна, тэр бүрийг хараад л, бусдыг хүлээгээд л суугаад байвал хэзээ шийдэгдэх нь тодорхойгүй шүү дээ. Энэ удаагийн шийдлээрээ хүн бүрийн санаа зовж буй УТАА-г шийдэх нэг аргыг толилуулъя, санал бодлоо чөлөөтөй илэрхийлж боловсронгуй болгох талаас нь нэмэрлээрэй.

Нөхцөл:
Өглөө босоод л таны хоолой гашуу оргиж, гудамжинд урдаа яваа машины гэрлээр л баримжаалж, хажуугийн байшингаа харахгүй, Богд уулаа ч харах боломжгүй яваа маань бидний эмгэнэл. Учиргүй их л мөнгө цацаад байдаг олон түшээд, түнтэгнэсэн гүзээтэй багийнууд яагаад энэ талаар бодож, шийддэггүйг бурхан чөтгөр хоёр ч хэлэлцэж байгаа сурагтай байсан. Хамгийн гол нь гэр хороололд амьдарч байгаа хүмүүсийн маань жил бүрийн өвөл түлдэг 5 тонн нүүрсний утаа. Эрүүл мэндээ алдаж дууслаа шүү дээ энэ хотын оршин суугчид маань!

Өгөгдөл:
Орос улсад Галан гэдэг тогоор ажилладаг бичил халаагуурыг цэргийн зориулалтаар анхлан гаргасан бөгөөд СОЦ систем задран унахад үүнийг арилжааны зорилгоор анх ашиглаж эхэлсэн гэнэ. Монголд (Тасума ХХК гэж санаж байна) хэсэг залуус борлуулж, тохиргоо зэргийг нь хийж өгдөг бөгөөд монгол гэрт тааруулах гэж үзээд л байгаа сурагтай байсан. Өнгөрсөн 3 жилд тэдэнтэй 2 удаа уулзсан юм байна.

Энэхүү тогоо - цахилгаанаар ажилладаг бөгөөд 2-7 Квт/ц чадалтай (гэрт бол 2Квт байхад хангалттай). Нэгдсэн сүлжээнд холбоогүй халаах систем бий болгож чадна.

Монголын Дулааны цахилгаан станцууд 21:00-с хойш боловсруулсан цахилгаанаа үнэгүй шахам Орос улс уруу урсгадаг.

Шийдэл:

Гэр хорооллын айлуудыг орон сууцанд оруулах гэвэл ойрын хэдэн жилдээ боломжгүй л болов уу, 40'000 айлын орон сууцны үлгэр эхлээчгүй байгаа.

Тэгэхээр гэрийн халаах аргыг л сайжруулах хэрэгтэй юм болов уу даа. Гэрийн ханыг дагуулан дугуйрсан хэлбэртэй хэд, хэдэн секц пар тавин түүнийг ус буюу үл хөлдөх шингэнээр дүүргээд, халаагч, удирдлагатай холбож өгнө.

Эдийн засгийн тооцоо:

1. Улаанбаатар хотод 133.9 мянган тооны өрх гэр хороололд байдаг,
2. Нэг машин нүүрс(5T): 300'000 Төгрөг
3. Нэг Халаагч+ удирдлагын төхөөрөмж ойрлоцоогоор 500$
4. Цахилгаан 1Квт = 60₮, шөнийн тоолууртай бол 11₮
5. Шөнийн тоолуур = 45000₮

Бүх өрхийг энэ шийдлээр төсвөөс санхүүжүүлээд төхөөрөмжүүд 81 тэрбум ₮, тоолууржуулахад 6 тэрбум ₮. Нэг айл 24 цагаар 2Квт-н төхөөрөмж ашиглахад 48Квт-/26+18/Квт (13 цаг өдрийн, 9 цаг шөнийн тарифаар = 26x60+18*11 = 1758₮). 5 сар хүйтэн байдаг гэж тооцвол (150 хоног * 1758)= 263700₮ -г өрх бүр халаалтын зардалд зарцуулах нь. Нүүрсний үнээс ч хямд тусаж байгаа биз?

Хөрөнгийн эх үүсвэрүүд:
1. Гэнэтийн ашгийн татвараас жилд 250 тэрбум ₮ олно
2. Тойрог бүрт тарааж буй 250 сая төгрөг = 19 тэрбум төгрөг
3. Шинэ гэр бүлд зориулж буй 6.4 тэрбум төгрөг.
4. Хүүхдийн мөнгөнд зарцуулж буй 21.4 тэрбум төгрөг
5. Нэмэх зүйл төсвийн мөнгөнөөс зөндөө л гарах байх. (Дэлхийд тэргүүлэх 60+%-г засгийн газар маань захиран зарцуулдаг)

Хэрэв нэг сая хоёр зуун мянган хүний эрүүл мэндийг бодож байвал 100 хүрэхгүй тэрбум 80 сая доллар л гэсэн үг шүү дээ зарцуулах шийдэл байх л юм. (Нэмэлт зардал гарах бол саналаа доор бичиж үлдээгээрэй)

Хөрөнгө оруулалтаа буцаан олж авах нь:

Үнэгүй урсгаж байгаа цахилгааныг бүрэн хэрэглэхэд тэр мөнгө маань цахилгаан станцуудад очих ба олох орлогын 60 хувийг нь буцаагаад ЗГ -н дансанд хийж байхаар тусгавал яах вэ? Хичнээн ч удаан хугацаагаар байнга орлого болон орж байг л дээ. 263700₮ *133'900*0.6=21 тэрбум төгрөг нэг жилд буцан орж ирнэ.

Бусад шийдлүүд байгаа л байх, шахмал түлш - сайн мэдээлэл алга, хэрэглэж байгаа хүмүүс ам муутай л байна лээ. Ер нь хэрэглэдэг улс орон байдаг юм болов уу? Хоцрогдоод хэрэглэхээ байсан иймэрхүү төхнологийн оруулж ирүүлэхийг хориглодог болвол яасан юм бол? Моод Монголоор дуусдаг гэдэг үг санаанд ороод байдаг юм, залхмаар байгаа иймэрхүү зүйлийг зогсооё л доо.

Sunday, December 02, 2007

Disappointment


Webcast-д орох гээд чаддаггүй ээ, 128Кb маань гологдоод тасалдаад байх юм. London-с нэвтрүүлж буй санхүүгийн томоохон акулуудын тавьж буй илтгэлүүд, хэтийн төлөвлөгөөг агуулсан энэ online уулзалтанд орох гэж нойроо хугаслан суусны хэрэг бараг л алга болчихлоо. Хэзээ бид 2Мb-г 20$-р авдаг болох юм бол?


Thursday, November 22, 2007

Яг одоо

...хүмүүс унтаж байгаа. 6 цагийн дараа тэд ажилдаа явна. Нилээн стресстэй сууж байна даа би. Баяжих гээд л үзээд байна, амаргүй юмаа. Сүүлийн үед ер нь Гобсектой төстөй болоод байна уу даа гэсэн бодол орж ирдэг болчихож :D Дандаа л мөнгө ярьж байгаагаа гэнэт мэдэв. Ямар утга байнаа, "галаар тоглоод" өдөр бүр улам л стресстэй болж зан авир өөрчлөгдөөд ч байх шиг. Авах өдөр байнаа, алдах ч өдөр байна. Өөрийнхөө хийж байгаа үйлдэл, гаргаж байгаа зан авираа хянаад үзсэн чинь Click гэдэг киноны гол дүрийн залуу шиг л амьдраад байх шигээ, өөртөө үлгэр зохиож яриад л түүндээ итгээд ингэчихвэл тийм ашигтай, тэгвэл дээр гэх мэт амьдралын гоё, сайхан бүгдийг мэдэрч амжихгүй л яваад байгаа юм уу?

Америк улсыг удирдагч нь элгээр нь хэвтүүлж, баруун зүүн шулуун цохилтуудыг эдийн засагтаа өгсөөр л. Dow Jones бүтэн жил өссөн өсөлтөө юу ч үгүй хийж орхилоо. Зарим хүмүүс хэлэлцэж байна л даа, ерөөсөө л америк ирэх 2 жилд эдийн засгийн уналтанд байх болно гэж. Аргагүй юм шиг, зээлжих чадваргүй хүнд хэрээс нь хэтэрсэн зээл өгөөд, тэд нь буцаан төлж чадахгүй

Масловын пирамидын дагуу өөрийн хэрэгцээг хангахын тулд заавал мөнгө гэдэг зүйл хэрэгтэй болох юм. Монгол улсын ерөнхийлөгчийн цалин албан ёсоороо сарын 891,000 ₮ гэнэ, энэ мөнгийг би хэдэн өдөрт авч, алддагийг энд хэлээд яах вэ. Техникийн судлагаа гэж нэрлэгдэх шинжилгээний олон аргуудыг туршиж, хамгийн optimal тохиргоонуудыг олохын тулд уншиж судлаж, ухаж төнхөж, туршин үзэж л байна. Туршилт болгон амжилттай байхгүй ч үлдэж байгаа туршилга нь үнэлж баршгүй юм даа. Гэхдээ л өөрийн гэсэн амжилттай тактик боловсруулж/сурж авах нь цаашид амжилттай байх эсэхтэй маш их хамааралтай учир Хайлт үргэлжилсээр....

Хувьсгалын ажлаар гаднаас ирсэн түншүүд маань хоёр долоо хоног энд байж биднийг "чангалав", олигтойхон ч суугаад арилжаа хийсэнгүй. Орой үдшээр хамт хооллох гэх мэт цаг үрсэн ажил ихтэй явсаар байгаад арай гэж тэднийхээ шилийг харж гэр орондоо эрт харих тохироо бүрдүүлж авлаа.

Өөрт гарч буй сэтгэл зүйн өөрчлөлтүүдийг бодохоор эмгэнэлтэй байнаа, чулуу шиг хатуу болсон тэдгээр өөрчлөлтүүд амьдралын гэрэл гэгээг улам л бүдэгрүүлээд байгаа ч юмуу. Ашигтай өдрүүдэд арабын шейх шиг санагдаад л, алдахаараа өөрийгөө зүхэж уурлаад байх болж. Өөртөө сэтгэл хангалуун байж чадахгүй бол яаж аз жаргал, эрүүл энх явах юм бол? гэсэн асуултыг өөртөө тавьсаар л. Сэтгэл санаагаар базаахгүй үедээ жаал ном уншидаг боллоо 2x2=6 -г барьж авсан байгаа, их олон хүний сэтгэлгээний дээжис болохоор бодол санааг төвлөрүүлж, засахад их л хэрэгтэй юм. Ер нь алдах, авахыг найз нөхөдтөйгөө ч ярих хэрэггүй гэж бодоод байгаа. Авахдаа ч, алдахдаа ч бусдад хэлээд, гайхуулаад гомдоллоод яах вэ дээ. Хэдэн доллар хийгээ л биз, алдаа л биз хамгийн гол нь тэднийгээ хадгалах, зөв зүйлд зарцуулах л толгойны өвчин болоод байна.

Мартсанаас барууны улсуудад Thanksgiving баярын өдрүүд үргэлжилж байна, бүх уншигчиддаа энэ баярын мэндийг хүргэе. Байнга уншиж байдагт нь, адсенс дээр маань дарж байдагт нь, санал бодлоо солилцож байдагт нь, он/фф-лайн зөвлөгөө өгч байдагт нь баярлалаа. Бас ирж байгаа Үндсэн хуулийн баярын мэнд!


To Live is the rarest thing in the world , Most people exist, that is all

Friday, November 09, 2007

Pictures

Зураг мянган үгнээс үнэтэй гэдэг дээ, сонирхолтой зурагны цуглуулгаасаа толилуулья.

1. Pill for all your troubles :D Keep it close by for any symptoms mentioned on the box


2. Human evolution, last one looks like you? :D


3. Following other's advice on a market is like this :D

4. There are days when you lose, keep up the spirit ;)

5. Сонин зураг байна









Monday, November 05, 2007

Book exchange

Номын солилцоо:

Саяхан Ганзоригтой ном солилцож уншлаа. Бушидо нэртэй номноос хамгийн анхаарал татсан ишлэл: "Нарны туяа өндөр уулсын орой гэрэлтүүлсэний дараа уулын бэлд нь хүрдэг".

За эрхэм уншигчидаа солилцож унших ном байвал энд байгаа номоо бичиж үлдээгээрэй!

Миний номын санд:
1. Art of War - Бизнес эрхэлж буй, эрхлэхийг хүсэж буй бүх хүн уншсан байх хэрэгтэй номын нэг.
2. Tom Clancy- Sea of fire
3. Michael Dobbs - Whispers of betrayal
4. Албан харилцааны ёс зүй - бизнес явуулахын тулд наян ямба сурах хэрэгтэй, тэднийг дурын хүн ойлгохоор тайлбарласан дажгүй ном
5. Art of Chess - шатрын анхан шатны ном (Сонирхдог бол Орос ном ч байгаа л санагдаж байна)
7. Санхүүч - Теодор Драйзерын алдарт гурвалсан боть романы эхний дэвтэр. Фрэнк Алжернон Капервүдийн амьдрал бизнесийн гарааг харуулна
8. Мундаг эр - 2-р дэвтэр
9. Гудиггүй эр- 3-р дэвтэр, ер нь Драйзер бол Америкийн хөрөнгөт нийгмийг шүүмжилж бичдэгээрээ алдартай, хэт капиталист байхын эсрэг байр суурийг хөндсөн бүтээл нь миний all time favourite-н нэг! ;)

Wednesday, October 31, 2007

Халуун, хүйтэн


Энэ сарын сүүлийн өдөр, гадаа овоо хүйтэрч байна. Уг нь өвөл зун хоёр ажлаасаа халагдаад хавар, намар хоёр л үлдсэн гэж бодож байтал үгүй бололтой яг одоо -17 хэм байх юм. (Firefox extention ашиглав).

Dow Jones Fed өнөө шөнө зээлийн хүүг бууруулна гэсэн хүлээлттэйгээр өсөөд л байх юм, надад бол хэвэнд нь орхивол дээр л байна, ямар ч утгагүй Bubble үүсгээд байгаа гаруудыг сайн хашраах хэрэгтэй юм шиг :) Evil, huh? Уг нь GDP гайгүй гарсан болохоор уг нь надад найдлага байна. 90%+-н магадлатайгаар зээлийн хүү буурна гэж ихэнх шинжээчид үзээд байдаг, odds are against me :) Хэй, Гүүгл-н нэг хувьцаа 700$ болчихлоо, манай оллоо энэ хувьцааг л өөртөйгөө жишээд байсан, яадаг юм бол?

Хүйтэрлээ, дулаалаарай эрхэм уншигчидаа. Нэг явган яриа санаанд орчихлоо, Орос хүн толгойгоо, хятад хүн хөлөө сайн дулаалдаг гэнэ л дээ. Бээрсэн гамин цэрэг шаахайгаа зузаан ороолтоор ороосон байдаг бол минж, туулай гээд дулаан л гэсэн малгайгаар оросууд гангардаг даа. Учир нь их хялбархан тайлбарлагддаг юм билээ. Толгой даарсан үед тархины судас нарийсан, улмаар хүндэрвэл ухаан алддаг болдог гэнэ. Харин хөлөөсөө даарвал бөөр, эрчүүд түрүү булчихайн үрэвсэл харин эмэгтэйчүүд сав эд нар нь өвддөг - үрэвсэл үүсдэг гэсэн шүү. (Яг эмнэлэгийн хэллэгээр нь хэлж чадахгүй юм байна)

Би ч өвөлдөө бэлдээд өчигдөр уулзалт хойшлох болсон 10 минутыг нь ашиглан малгай ороолттой болж авлаа, хуучныг нь олохгүй хэд хоног зуны малгайгаар аргацаасан, шинэ малгай пүн хийгээд л дулаахан сайхан байнаа, одоо гутлаа өвөлжүүлнэ дээ.

Whenever there is a vacuum in leadership, some ding dong will gladly fill the void whether he's qualified or not

Monday, October 22, 2007

Wow

Агуу зүйлс энгийн байдаг гэдэг дээ, энэ залуу "бичил гитарыг" уйлуулж байна шүү! Бүсгүйчүүдийг "унагадаг" байх даа :D Шавь ормоор л байна. Ер нь урлагийн аливаа салбараар тасархай амжилттай байгаа хүмүүст байгаа нийтлэг тал нь авьяс + тэвчээр байх шиг, two thumbs up




Thursday, October 18, 2007

Авьяасаа гэж!

Start>Run>mspaint гээд л зураад байдаг хүн харж байсан ч энийг хараад гайхлаа шүү, Золбоо бас ингэж хар цагаанаар нэг сарнай зурж байхад бас л уулга алдаж байж билээ

Mona lisa by MS-Paint:


Гараар Marilyn Monroe:



Source: Vimo-tuvshinjp






Saturday, September 29, 2007

Нэг шүлэг

Оюуха маань мэйлээр 2 шүлэг явуулжээ, сүүлийн 3 сар завгүй, бүтээн байгуулалт хийж, баян чинээлэг болохоор хувийн бизнесээ хөл дээр нь тогтоохоор нилээн үзэж одоо жигдрүүлээд байгаа түүний шүлгийг энд тавьлаа.

Анх түүний шүлгүүдийг уншиж байхад надад төрж байсан сэтгэгдэлээ энд бас хуваалцья. Тэр эргэн тойрондоо болж байгаа муу, муухайг жигшиж бусдыг сайн сайхны төлөө зүтгэх эрч хүч, сэтгэлийн хаттай байх хэрэгтэй, эргэн тойрны муу нөлөөнд орох хэрэггүй гэсэн санааг их илэрхийлж байгаа юм байна. Хүсэж байгаа амьдралын замаа хөөх гэхэд нь хөндөлсөж саад болж байгаа зүйл бусдаас л хамаарч байгаа мэт санагдсан нэг хоёр шүлэг ч бий, түүний зөв гэж боддог л доо. Одоо тэр өөр хүн болсоон, амьдралын утга учирыг, уялдаа холбоог надаас олон оймс элээсэн болохоороо сайн мэдэх байх. Шүлгүүдийг нь уншаад би эргэцүүлж мөр мөрөөр нь давтаж хэлэхэд тухайн цаг үе, бодол санаанаас хамаараад арай өөрөөр тусгаж авах нь ч бий, ялангуяа Зөвлөмж гэдэг шүлэг нь сэтгэлээр хөөрч, хөрч байгаа үедээ унших хэрэгтэй шүлгүүдийн нэг шүү.

СААРАЛ


Саарал гудманд саарал хөвгүүд бас охид

Санаашрана, хаягдмал гэвч сархадтай,

Саарал ирээдүй

Саруул хорвоод нахиалсаар...

Заяа хүмүүнийх гэвч

Залбирал хоосо-оон...

Саарал байшинд хүмүүс

Санаашрана, ихэмсэг гэвч сархадтай,

Саруул ирээдүйг

Саарал хорвоод цогцлуулнам...

Заяа бол хэнийх ч биш

Залбирал гэж бүр алгаа.

Саарал хотод дарстайгаа-а-ааа . . .




Monday, September 17, 2007

Мөнгөө яаж алдахгүй байх вэ? :)

Мөнгө хийх амархан, түүнийг зарах хэцүү. Гайхмаар ч гэмээр энэ үгийг сайн тайлбарлах, мөнгийг өөртөө хамгийн ашигтайгаар ажиллуулах (Мөнгөний төлөө биш, мөнгө таны төлөө ажиллах) арга юу байнаа. Money management ч гэж нэрлэдэг дээ. Ялангуяа хувьсгалын мөнгөн дээр ажилладаг, ажиллуулан түүнээсээ ашиг хүртдэг хүмүүс байвал зөвлөгөө өгөөч.
Долоо хоног нойроо хасан байж хийсэн мөнгөө нэг, хоёр өдөрт алдахаар ямар хөгийн санагддаг гээч. Уг нь хэвийн, катастрофи биш байсан сан бол хэдэн жилийнхээ цалинг хийгээд авчихсан л байхсан, гэтэл шал түүхий байгаа юмуу даа мөнгө хийсэн мөртлөө л буцаагаад тавьж туучихаад байх юм. Easy come easy go?!? Уг нь easy бишээ, нүдний хараа муудаж байна, гар маань сэтгэл хөдлөлөө барих бүрт хөлрөөд л, шөнөдөө 2 цаг унтах бол хэвийн үзэгдэл, хагас сайн өдөр л 8 цаг унтах бас сүүлийн үед удаан уугаагүй кофетой үе үе найзлаад л, шөнийн нойроо үгүйлсэн мэдрэлээ artificial stimulation өгч байж сэрүүн байлгаж байна.
Тархиа амраахаар хэд хэдэн план гаргасан, тэднийгээ удахгүй хуваалцнаа. Та бүгд ч бас тархины амралттай холбоотой зүйл мэддэг бол хэлж өгч туслаарай. Бүрмөсөн brain-dead болохоосоо өмнө урьдчилан сэргийлэх аргууд л хэрэгтэй байгаа гэхүү дээ.

People are entitled to be stupid some days, but some abuse the privilege.

Thursday, September 13, 2007

Just few cartoons about trading



1. Interesting observation?!? Will it be the same? US economy is getting rotten each day, blame whom?



2. Forever battle - Never gets tired




3. Some traders - Panic is caused by these type of guys.

Sunday, September 02, 2007

Шинэчлэл, эргэцүүлэл, хэтийн төлөвлөгөө

1. Оюуха-н бичсэн шүлэг



2. Эрчүүдийг шоолсон нэг зураг байна :p



3. If you do what you've always done, you'll get what always got



4. Stress-г дарах гэж screwdriver-даад байвал ийм болноо гэж байгаа реклам юмуу даа ;)



5. Big fish in the small pond or small fish in the sea? Choice is yours to make....







Vices and virtues


Хүн бүрт дутагдал, давуу тал байдаг. Түүнийгээ мэддэг, мэддэггүй л гэж байгаа болохоос та ч, би ч аль алинтай нь эвлэрээд эсвэл засах гээд оролдоод л явж байгаа байх.

Намайг хүмүүс өнгө, мөнгөнд шуналтай л гэдэг :D Би Гобсек шиг эсвэл Click дээр гардаг залуу шиг амьдраад ч байгаа юм шиг заримдаа санагддаг л даа. Ингэчихвэл сайхан болчихно гээд л хий мөрөөдөөд ч байгаа юм шиг. Үнээнь заримдаа өөрийнхөө амьдралыг өөдрөг болгохоор их л үздэг. Хангалуун амьдармаар байна шүү дээ, өдрийн хоол, унаанаас гадна надад баясаж хөөрөх, тоглож наадах, гэр бүл, найз нөхөдтөйгөө наргих хүсэл байна түүнд маань хангалттай мөнгө, цаг байх хэрэгтэй дээ? Айн? Одоо Монголын дундаж цалингаар хэдэн удаа кайфтай шоудах вэ? Сайхан төрсөн бүсгүйчүүд таарвал нүдээ нуудаггүй ;) Ганцаараа үе таарвал аль болох л панаалдчих санаатай л байдаг. Гэхдээ эмэгтэй хүнийг яг яаж аясаар байлгахаа сайн мэдэхгүй үе үе бөөн асуудал үүснээ. Who can live with or without a woman!

Дээхнэ нэг уншиж байхад - Дэлхий дан эмэгтэйчүүдээр дүүрэн байсан байвал дэлхий чулуун зэвсгийн үед, харин эрчүүдээр дүүрэн байсан бол аль хэдийн сөнөчихсөн байхсан гэж байж билээ. Өдөржин хувьсгалын ажил хийх гээд, оройжин-шөнөжин хувьдаа ажиллаад, одоогоор бүгдийг нь зохицуулж чадахгүй л байна шүү. Жаахан БАЛАНС хэрэгтэй байх шигээ. Гэхдээ л........

Яадгийн сайхан бүсгүйд нүдээ унагасаар л байх болно, ухаажаад, баяжаад амьдралаа аятайхан явуулна за!

"The proper function of man is to live - not to exist." -- Jack London


Saturday, August 18, 2007

20 жилийн дараах катастроф


Ямар аймар 7 хоног өнгөрөвөө? Энэ амьтнаар төлөөлүүлсэн арилжагчид овоо загастай байлаа. Монгол дахь мэдээллийн хэрэгслүүд ярьж эхэлсэн байхдаа. 1987 онд саяны гарсан уналт шиг ийм санхүүгийн хямрал хамгийн сүүлд гарч байжээ. Юун 9/11. Мандан бадарч явахдаа Америк улс айл бүрийг оромжтой болгох гээд одоо монголд гарч ирнэ гээд яриад л байгаа моргэйж, ипотек зэрэг зүйлсийг сэдэж бараг л хүн бүрийг байшинтай болгон ч эргээд тэрбум тэрбумаар нь эдийн засгийг элэгдэж унагах зүйл хийсэн байх юм. Зөвхөн Америк ч биш дэлхийн эдийн засаг шүү! Айлууд хэт их таатай нөхцөлөөр байшин аваад түүнийхээ зээлийн хөвөгч хүүг өндөр болоод ирэхээр нь төлж чадахаа байсан нь банк, фондуудад мөнгөө буцааж өгөхгүй, төлбөрийн чадваргүй болгож эхлээд 2 жил үргэлжилжээ. Английн BNP Paribas банк өөрийн 3 фондын ажиллагааг зогсоов, төлбөрийн чадвартай холбоотойгоор. Мөн ижил шалтгаанаар Америк, Авсралийн олон банк "шуурхай" авлаа. Төв банкууд(FED, ECB, BOJ) нь банк хоорондын зээлд зориулж 5-86 тэрбум доллар нийлүүлээд ч нэмэр алга. Хүн бүр эрсдэлээс зайлсхийн, хийгдсэн ашигаа гар дээрээ гарган авах (төлбөрийн чадвартай байх) хүсэлдээ автан баруун солгойгүй зарж эхэлвээ.

Уналт 7/25 нд эхэлсэн юм байна л даа, эргээд график харж байхад. (Уг нь эхэнд нь дагаад л bear байсан юм :| ) Гэхдээ бүрэн гүйцэд унагалгүй өнгөрсөн 6 сарын өсөлтөө үгүй хийхээр нь одоо унаж болсон, физикийн хуулиар дээшээ буцаж ойно гээд шуналтсан биш (impulse trading!!!) bullet-train-ий өмнө зогсон дансаа арчаад, тархины эсээ үхүүлж дууслаа. E-signal маань гацаад, графикууд дээр Gap үүсгээд байсаныг бодоход хаа сайгүй паник. Үнэ огцом хөдлөөд л яг л Roller-Coaster! Паник-нд золтой л орсонгүй, ripple-effect-с нь буцаж алдагдлаа нөхөж эхлэвээ. Ёо, ёо гэж хэлэх ч хэцүү, шөнөдөө унтаж чадахаа байсан хачин аймар 7 хоног арай гэж дууслаа. Уналт дууссан эсэхийг сайн мэдэхгүй л байна, ямар ч байсан унана уу, ойгоод дахин унах, цойлно уу туйлшрахгүй ээ. хаашаа ч хөдөлсөн харж байгаад хөдлөх гэж байгаа галт тэргэнд нь амжиж суунаа.

Мөнгө гэхээр хэний ч хүсэл бол ахиухантай байх, гэхдээ хөдөлмөрлөж, зүтгэж байж олдог болохоос 76 +16+1 тэдний дагуулууд шиг амар мөнгө олох гэж байгаа бол энэ блог хэнд ч тус болохгүй ээ. 2 дэлгэц ажиглан судалгаа хийх(3 болгож арай л амжаагүй байгаа :) ), мэдээлэл унших, сонсох, mouse-ны тусламжтай арилжаа хийгээд, өдөртөө дөрвөн удаа тэмдэглэллийн дэвтэр дээр бичиж байгаа нь хялбар санагдаж магадгүй ч аюултай, эрсдэлтэй. Өнгөрсөн долоо хоногт өмсөж байгаа цамцтайгаа үлдсэн, дансныхаа 80, 90%-г алдсан хүмүүс зөндөө байгаа гэж миний уншсан зарим репорт дээр байсан шүү.

Нэмэлт:
1. Fed-н хийсэн алхам нь зах зээлийн савалгааг түр зуур дарав
2. Хятад улс худалдааны татварын эсрэг US-н хувьцааг зарна гэсэн сүрдүүлгээ багасгав


Дахин энэ сэдвээр бичих хэрэггүй гэсэн дотны хүмүүсийн зөвлөгөө 10 шахаж байгаа тул энэ бичлэгээр арилжаатай холбоотой, баяжих тухайд бичихээ багасган (уг нь хүн бүр л хүсдэг) аль болох мэдлэгт нэмэр болох хөнгөн сэдвүүд уруу орохоос гэж төлөвлөж байна(profit cow-ны үндэс суурийг нь). Эрсдэл, дампуурах гээд олон үг байдаг даа, сүүлд хэн нэг нь чичлэх г.м сөрөг үр дүн гарах магадлалтай ч юмуу? Хувьцаа, options, bond, futures- гэх мэт. За энэ хүртэл уншсанд баярлалаа, эцэст нь нэгэн хүний хэлж байсанчлан хүн бол нийгэмд амьдрахаас хойш заавал эдийн засаг болон хууль, үүрэг - эрхзүйн нөлөөлөлд ордог учир энэ хоёр чиглэлээр давхар суралцах хэрэгтэй шүү( ядаж нэгийг нь ;) ).

Tuesday, August 07, 2007

Залуусаа, зангиа зангидаж чадах уу??

Зяак, ажил албаны шаардлагаар зөндөө л зангиа зүүх хэрэг гарна, сураад аваарай.

10 жилээ төгсдөг жил, ангийнхаа залуусын нэгээс бусдынх нь зангиаг зангидаж өгч байж билээ. Үлдсэн нэг нь залхуу зангиа буюу ардаа цахилгаантай зангиатай байсан юмдаг. Ер нь манайхан энэ туузыг хэр зэрэг хэрэглэдэг билээ?

Хоёр цамц, хорин зангиа гэсэн хаанаас гарсан нь мэдэгдэхгүй үг байдаг даа(Эх сурвалжийг нь мэддэг бол хэлж өгөөрөй) Өдөр бүр өөр зангиа зүүгээд, цамцаа солихгүй байсан ч болдог гээд байгаа, гэхдээ цамц цэвэрхэн байх хэрэгтэй л дээ (Монголд хэцүү, цагаан өнгөтөй хувцас өдөртөө саарал, бүр бор болох магадлалтай)

Богино зангиатай үед Four in hand жижиг, цэвэрхэн харагддаг - залуу, овор багатай гэхүү дээ :) . Уртавтар зангиа, нимгэн материалтай бол Windsor зангидалтууд зүгээр. Зөндөө их ороодог болохоор том болчихдог гэмтэй. Урт, зузаан бол их л авьяс шаардана даа хө. Харин тэр Shell-г ч хэрэглэж үзээгүй юм байна.

Windsor ер нь том, овортой болдог нь наснаасаа хөгшин харагдуулдаг байж магадгүй л гэдэг юм билээ. Өнгө нь цамцнаас ялгарах ёстой ч төстөй, хээний хувьд ойролцоо байх хэрэгтэй мөн хүрэм(пиджак) -тэй энэ чанаруудыг авч үзэж болдог гээд байгаа.

Уг нь энэ бичлэгийг 7 сарын эхээр бичиж эхэлсэн юм, засаж нэмээд паблишдлаа. Үндсэн сэдвээсээ нэг их хазайгаагүй гэж бодож байна шүү, санхүүч хүн бүр зангиатай байдаг харагдаад байсан мөн IT-нхан ч гэсэн туршлага хуримтлуулаад, хэрэглэгчид дээрээ очихдоо зангиатай байвал арай л дээр байх болов уу даа. За энэ бичлэг таныг анхан шатны мэдлэгтэй болсон гэж найдаж байна.

Saturday, August 04, 2007

Дахин цэнэглэгдэхээр явлаа

...диваажин уруу, Конфи-н хэлсэнээр харанхуй дунд өөрөө гэрэл гаргахын тулд сайн цэнэгтэй байх хэрэгтэй, ирээд 3 долоо хоног болсон, хийсэн зүйлс маань овоо шүү, гэхдээ цэнэг алдаад байна, одоо цагийн дараа галт тэргэнд суун диваажинд очин мойл, нэрс түүнгээ хөөрхий муу цөөн судалтай тархиа амраая.

Монголын зарим сампин хэрэглэж байгаа болон бусад 90-д оны технологитой банкуудтай хамтарч ажиллах, үүнийг гардан хийх боломж гарч байна, өөрийгөө хөгжүүлэх төлөвлөгөө, талх тарианы хувьд хэр байх нь вэ гайхаад л, эргэлзээд л байна.

Wallstreet гэдэг нууранд ажлаа тарсаны дараа cyber - загасчилж байгаагийнх Монголын дундаж цалинг 10+, -20 нугалах ашигтай ажиллаа. (Дундаж цалин яг хэд болсон бэ?) Хэдэн тархины эс үхсэнийг хэлж чадахгүй нь, бараг л 7 хоног нойргүй шахуу. Тэр том далайн эрэг хавиар л сэлж, акуланд бариулахгүй, айхтар том биш ч хүнээс авсан салан дээрээ даах хэмжээний томоохон ан цөөн бус удаа хийсэнийх овоо. Олсон ашгийнхаа 60% орчимыг нь татан авч байгаа, би талыг нь авна - зээлээ төлнө ;)

Ажил маань сонирхолтой, бас нийгмээсээ тасраад яах вэ, эрсдэлгүй цөөн ч гэсэн ногоон кармандаа оруулж байх нь надад хэрэгтэй юм даа гээд өдөртөө чухал царайлаад л ажиллаад байна даа. Бас өөрийгөө хөгжүүлж л явья, боломж байна, тархиныхаа цөөхөн судлыг нэмж л явья тэ, ирэх жилийн өдийд Хаммер Н3 авах мөнгөтөй болчихсон сууж байна гэсэн дэвэргэн төлөвлөгөө байна, харж л байя, прогрессын аргаар бол ядах юмгүй л дээ. За пүүгээгээ бэлдэе, түр бай

Жич: Танд мөнгөө өсгөх шаардлагатай байвал өсгөж өгч болно шүү, мэдээж би ч бас ашгаас хүртэнэ ;) Холбоо барья гэвэл миний ID-р холбогдож болно.

Friday, July 27, 2007

Blogger уулзалт






Өчигдөр орой 19.00-с Blogger-ууд анхны уулзалтаа хийцгээлээ. Амараа ах, Хөлгөн, Отгонпүрэв, Игаа, Конфи, Нүүнээ, Баянмөнх, Цовоо нар болон найз нөхөд нь намайг очиход ирчихсэн байв.

Удалгүй Буянцогтоо ах, Ганбат, Ганбаа Ариунаа болон Амьдрах хүслэнгийн залуус, Гансүх ах, Блогмн-г ажиллуулж байгаа залуу (Нэр нь хэрэгтэй байна шүү, хажуугийн ширээнийхэн орилоод сонсож чадаагүй) нар ирцгээлээ.



Хүн бүр өөрсдийгөө, хийж буй, эрхэлж буй зүйлсээ бусадтайгаа хуваалцаж газар дээрээ хэрэглэгчидтэй ч болж байлаа. :)

Хөлгөн маань үнэт цаасны чиглэлийн мэргэжилтэй юм байна, удахгүй бут цохин гарч ирэх шинжтэй. Конфи ч мөн адил дөнгөж төгсөж ирээд байгаа, 3 тив алгасан сурч, ажиллаж байгаад иржээ, мөн EU-н зах зээлд нэвтрэх тухай ном гаргасаныг нь хальт л үзэж амжив. Энэ 2 хамтран ажиллах төлөвлөгөөтөй байгаа юм байна, сая сая ногоон "босгох" нь. Буянцогтоо ах маань өөрийнхөө компани, Монголын Программ Хангамжийн холбооны тухай ярин хамт ажиллахыг блогчиддоо санал болгон, Бүгдээрээ-г олон нийтийн хувьцаат компани болгох дээр Хөлгөнөөс зөвлөгөө авахаар болов. Ого-н номны борлуулалт сайн байгаа бөгөөд удахгүй эрдмийн аяндаа дахин гарах нь, Игаа маань харилцааны чиглэлээр Шанхайд суралцаж байгаа юм байна, Амараа ах ч зохиогчийн эрх нь зөрчигдөөд байгаа болоод Adsense-н тухай яриа үүсгэнгээ блог багштайгаа хамт Зууны мэдээ сонин дээр блогчдын бүтээлээс тавих боломжийг бидэнд дуулгав. Шинэхэн блогчин (3 хоногийн өмнө нээсэн) маань нэгэн нэвтрүүлэг бэлдэх (Эх орон хаанаас эхэлдэг вэ нэртэй) санаагаа хайн уулзалтанд иржээ. Цовоо маань www.citymap.mn -ий газрын зургийг зурж дуусгасанаа дуулган, намар их сургуулийн босго алхан орохдоо мэдээллийн технологиор мэргэшихээ ярьсаныг нь Буянцогтоо ах маань цаашид дэмжих болноо гэж урам хайрлаж байв. Ганбат маань төрд алба хааж байна, Гансүх ах ч 3 блогоороо баярхаж, мэргэжил сольсон шалтгаанаа бидэнд ярьсан нь бас л бодууштай (Анх Монголын тухай зураг хайхад нь хэдэн гэр, халтар хүүхдүүдийн зураг л олдсон гэж байгаа). Удахгүй дахин зураг авахаар аялах нь, Монголын бүх аймгаар аялаж байгаа юм байна (Би ер нь хэдээр нь явж үзсэн юм бол?)

Сэтгэгдэл өндөр, хүн бүр хэрэгтэй зүйл хийж/хийх гэж/ байна. Бүгдэд нь амжилт хүсье!

Аяяа, Гансүх ах хүртэл камергүй ирсэн биш миний цүнхэнд явсан Терминатор- SonyCybershot ховор эрдэнэ болов :D

Wednesday, July 25, 2007

Урлагийн үзлэг

Сүүлийн үед дүү нартайгаа зэрэгцээд л Хип-хоп сонсдог болоод байгаа, аргагүй дээ Монголын рокерууд амралтаа авчихаад Зохиолын дуу дуулаад байхаар нь сүүлдээ үнэн үг хэлээд байгаа хэдэн хип-хопуудыг дэмждэг болоод байна, ирсэнийхээ дараахан Bulsara-г дэмжин CD-г нь авч байсан, тэд маань шинэ бүтээл гаргаагүй л байна, Lemons гэж дажгүй залуус байна ер нь амьд тэгээд дажгүй үгтэй болохоор рок гоё л доо, гэхдээ нисванис мэтийн ойлгомжгүй баги нар байдаг л юм, яг яах гээд байгаа нь ойлгомжгүй.

Булсара Let it be гэх юмуу даа :)



Буруу бүхнээ бусдад чихдэг хамгийн буруу гэж байгаа ;)



Хийморын сан залаад залуусын амьдрал гэрэл гэгээтэй болох болтугай, үг гэж шөвөг шиг энэ залууг дэмжин CD-г авах юм шүү.


Архины эсрэг энэ дууг сонссон л биз дээ, cool шүү нээрээ.


Үнэнч байдал дээр ийнхүү өгүүлсэн байх юм

Зяак залуусаа, Хуббард гэж нэг мотивац хийхдээ сайн хүний дахин нэг исээ-г олсоноо энд тавьлаа, анх уншихад их л сэтгэгдэл төрүүлсэн болохоор толгой үлдэж байнаа, уншаад үзээрэй ;)

Loyalty

If you work for a man, in heaven's name work for him. If he pays you wages which supply you bread and butter, work for him; speak well of him; stand by him, and stand by the institution he represents. If put to a pinch, an ounce of loyalty is worth a pound of cleverness. If you must vilify, condemn, and eternally disparage, resign your position, and when you are outside, damn to your heart's content, but as long as you are part of the institution do not condemn it. If you do that, you are loosening the tendrils that are holding you to the institution, and at the first high wind that comes along, you will be uprooted and blown away, and will probably never know the reason why.
Elbert Hubbard




Saturday, July 21, 2007

Уншлагын цаг

Өглөөгүүр босоод ТВ-р жаал гадаад мэдээ сонсоод Монголд юу болж байгаа бол гэж сайтуудаар орж үзсэнийх
1. IQ-н талаар сонин зүйл уншлаа.
2. Нөгөө алдарт уул уурхай, Оюутолгой дээр ингэж ярьсан хүн байх юм
Уншиж байгаа болон төлөвлөсөн номнууд
1. The Penguin Book of Twentieth century speeches
2. Харвардын бизнесийн сургуульд юуг заадаггүй вэ?- Mark Х. Маккормак
3. Alexander Elder - Trading For A Living
4. Alexander Elder - Come Into My Trading Room


Баяртай байгаа ч сэтгэл маань ханаагүй л байна гэхүү дээ :)

Ээх, ямар стресстэй өдрүүд вэ? Арилжааны хувьд өнөөдрийг хүртэл яг галзуурангаа алдлаа, уг нь сэтгэл зүйн хувьд гайгүй л бэлэн болсон байх гэж бодож байсан ч яг л тэвчээр алдах шахлаа, Mouse ойрхон, захиалгаа цуцалчихмаар, зогсоомоор, алдагдлаа хүлээмээр ч болсон тоолж үзээгүй олон агшин өнгөрлөө. Not reached my stop loss, babe!

Даваа гарагт Японд газар хөдлөөд Цөмийн реакторт гал гарлаа, 3 дахиас Fed-н ерөнхийлөгч "шүүлэг" өгсөн, Иранд дайн гарах гээд ч байгаа юм шиг, алт, газрын тосны үнэ нэмэгдээд л ёох баян болох амаргүй гэж л хэлэхээс арга алга даа. Аминдаа л ойр тойрныхоо хүмүүс, хөрөнгө оруулсан хүмүүстээ доторхи дүрэлзсэн гал, алдаж буй нервээ харуулахгүй гэж үзэж тарлаа. Тэвч итгэ хүлээ... гэсэн үгийн тэвчээр болон хүлээлт ч улам бүр үнэ цэнэтэй санагдаж байна шүү, ёох унтаж амаръя даа, энэ хэд хоногт бараг л нойргүй байх нь холгүй юм боллоо. Гэхдээ л бага багаар/өдөр өдрөөр/ баяжиж, баяжуулж байна даа гэж ;)


Monday, July 16, 2007

Стрессээ ингэж тайлаач хөө ;)

Бүх л бухимдал төрүүлсэн асуудал болгоноо төлөөлүүлээд бөмбөг бүрийг байдаг чадлаараа цохиорой, нэг бөмбөг цохих зардал нь 25-30₮ . Хаана очих вэ гэж бодож байна уу?

Очихыг хүсч байвал коммент үлдээгээрэй ;)



Sunday, July 15, 2007

Диваажингийн тасархай...

Эзгүй хойгуур блогоор маань зочилж байсан хүмүүстээ баярлалаа,

Халуун нар, хотын шуугианаас зугтан наадмын эхний өдөр хөдөө явлаа. Өглөөнийн галт тэргээр явах байсан ч босоогоороо "шпрот" болох гээд, хөл муу эмээ маань явах боломжгүй байсан учир хойшлуулан эмээгээ тухтай явуулахаар билетийн зэрэглэлээ дээшлүүлэн нэг купе-г бүхлээр нь "эзэмшин" оройхон явж өглөө. (Эмээ маань 2 жилийн өмнө тролейбусанд суух гэж байгаад хөлөө хугалаад, одоо хүртэл суга таягтай байдаг юм)

Нийтийн вагон хөл гишгих зай алга, хэрэндээ л бизнес хийхээр санаархсан ч төлбөрийн чадвартай хүн байхгүй болохоор нь тэнд авсан 3 билетенд оногдох зайг үнэ төлбөргүйгээр бусдад шилжүүлэн (Уг нь нэг ундаагаар тулна гэж нилээн зарласан :D )өөрсдөө купенд байгаа хэдтэйгээ нийлэн явсан юм.


Оройхон очсон учир шууд л төвхөнөж аваад нам унтдаг юм байна. Энд унтахгүй гэж хичээгээд ч орой 10.30-д нүд цавуудаастай, унтья гэвч өглөө голын нөгөө эргээс хөхөө донгодох, сэргэлэн болжмор жиргэх, хажуу айлын тахиа сэрүүлэг тавьж, саалгаж дууссан үхрүүд бэлчээрт гарахдаа дуу дуугаа авалцаад л өглөө 5.30-с сэрээд байх юм.

Хараа голын эрэг дээр хэчнээн өнцөгт болж хэвтэж үзлээ, усанд нь хайрс ургатал сэллээ. ;)

Хотын амьдралыг вагоноор л авчирдаг энэ газарт байгаа ганцхан ТҮЦ нь энэ :D Утас барьдаг юм байнаа, 30 минут уул өөд мацвал "Мессеж толгой"-д хүрнэ, үнэхээр яаралтай хэрэг гарвал холбоо барьж болох нь ээ. Юнител маань бариад л байна, Моби ч бас барьдаг гэсэн, Скай-г үзсэнгүй.



Хажуугийн хамар даваад л "ходоодондоо түүх" гүзээлзгэнэ. Цаг нь болохоор үхрийн нүд, улаалзгана, мойл ойрхон ургадаг гээд байгаа.

Үнэхээр л Монголд төрсөндөө баярлаж явахаас яах вэ дээ. Энэ газарт интернет-д ордог болчихвол нүүлээ, хотын амьдрал, стресс, хэрэггүй шар мэдээ тэнд алга. Хашаа хороогоо янзалж, барьсан. Хадланд гарсан, хүлэмжиндээ тарьсан ногоогоо усалсан, загас барьсан хүмүүсийн дунд байх үнэхээр сайхан байлаа.

Диваажинд ч гэсэн асуудал байнаа, хэд хонохдоо Хараа голоос 6 ш гялгар уут, 2 шуудай гаргаж хаялаа. Голын ус, уулын горхи багасаж байна. За одоохондоо Feel good factor-г хадгалж энэ бичлэгээ төгсгөе.




Tuesday, July 10, 2007

Offline амьдрал

Ирэх бүтэн сайн хүртэл утас, компьютер, интернетгүй хэсэг амьдарч тархины эд эсээ амраалаа, та бүгд ч гэсэн аль болох эрүүл мэндээ бодоод олигтойхон амарч байгаарай.

Өнгөрсөн жил наадмыг Бээжинд томилолттой таарсан, интернетээр л уншиж байж билээ, харин энэ жил машин ч цөөн явдаг газар очин үнэхээр хорвоогоос тасрахаар шийдлээ. Сайхан наадацгаагаарай, хэсэг байгаль эхтэйгээ ойртож, амралгүй удсан бие, тархиа амраачихаад эргэн уулзацгаая!



Monday, July 09, 2007

Thank you guys and girls

Өнгөрсөн долоо хоног маш идэвхтэй өнгөрсөн бөгөөд, бичиж байсан ёсоор нийт 3 хүний зөвшөөрөл, итгэл шингэсэн хөрөнгө оруулалт олдсон, энэ хэцүү цагт ховор бараа болсон итгэлийг надад харамгүй өгсөн та бүгдэдээ баярлалаа, амласан амлалтаа биелүүлэхийн төлөө хором бүр санаж, сэдэж байнаа.

Мянгаа захирал амралтаа авна гээд ажилаа шахан хийгээд надад үнэт цаасны тухай бичсэн байгаа зүйлээ явуулж амжихгүй л байгаа бололтой. Амжихгүй бол амралтын дараанаас л болох байх даа :|

Saturday, July 07, 2007

Хувийн хэрэглээ, хяналт

Энэ бичлэгээрээ би өөрийн хэрэглэдэг орлого зарлагын тайлангаас товчхон гэгч нь, бусдад санаа авч болохуйц зүйлээсээ хуваалцья. Энэхүү тооцоотой төстөйг, та өөрийн бүх л орлого зардлыг тооцоход ашиглаж болно. Уг нь Microsoft Money, Quicken гээд том том программууд байдаг л даа (хулгайн ч бий). Гэхдээ л арай л монголын нөхцөлд таарахгүй, нүсэр байдаг юм. Тэгээд ч бараг бүх PC дээр байдаг Excel, түүний formula-г нь ашиглаад ихэнх хувийн зүйлээ, хянаад явж болно доо.

Зурагт үзүүлсэнээр бол гар утасны олон төрлийн үйлчилгээг харьцуулсан байгаа, голдуу дараа төлбөрт, ялангуяа ойлгомжтой, үнэ нь хямд гэсэн үйлчилгээнүүдийг оруулсан юм. Анх энэ харьцуулалтыг хийж байхад Юнител, Мобиком -г л хийж байсан бол (Ижил утас хэрэглэдэг) яваандаа Скайтелыг оруулж өгсөн нь учиртай. Эрүүл мэндийн хувьд илүү дээр гээд байгаа, Nice гээд дараа төлбөрт үйлчилгээ нь намайг сонголтоо хийсний дараа гарч ирсэн ч, хамгийн хямд дараа төлбөртөй байгаад л учир бий.

Би ч бараг л 50000 төгрөг хэрэглээд байсан учир Мобикартын үйлчилгээг өнгөрсөн 10 сарын үед халлаа, арай л эрт байсан юм шигээ. Одоо Жи-Мобайл хотод орж ирвэл, Юнител-н дугаараа солих байхаа, тэрхэн үедээ л сэтгэл хангалуун байсан ч, шинэ үйлчилгээнүүдээ нэг л туршлагагүй хийгээд байх юм, ялангуяа төлбөрийн нэхэмжлэхээ явуулаагүйгээс болж 2 удаа утас маань тасарсан, хамгийн сүүлийн нэхэмжлэхийг 3 долоо хоног утсаар ярьж байж арай гэж авсан, хугацаандаа төлсөний урамшуулал 3%-г алдаг оног өгч байгаа, барьцаа мөнгөнд хүү тооцохгүй байна, нэмэлт үйлчилгээн дунд нь надад хэрэгтэй Data service нь Моби шиг хэт өндөр, бас суурь хураамжид нь ярианы эрх орсонгүй.

Би энэ байгууллагын тухай л муулах гэж бичсэнгүй, давуу талууд бий. Мобизон-ы хэрэглэгч шиг мессеж бичээд байгаа мөртлөө л 20000+ төгрөг төлөх биш, тэр мессежний тоотой нь ижил минут яриад би тэр орчмыг төлдөг, утсаа ёстой л улайстал ярьдаг элдэв тооцоолол хийх гэж толгой өвдөх шаардлага байхгүй, үйлчилгээний ажилтнууд нь яаж ч бухимдлаа ярьж байхад саад болдоггүй (3333- гэдэг үйлчилгээний дугаар нь авахгүй удсан, хүсээгүй үйлчилгээ нь хаагдахгүй 3 сар болсон, нэхэмжлэх явуулаагүйгээс болж утас хаагдаад холбоо барих аргагүй болох үеүүдэд). Хэрэглэгч хүний хувьд сэтгэл ханамж маань хэр байгааг л үзүүлэх гэсэн юм. Гэтэл Скайтел нилээн эрсдэлтэй гэж хэлэхээр үйлчилгээ нээсэн нь энэ ярих шаардлагатай хүмүүсийг урвуулан авах гол үзүүлэлт болсон юмуу даа.

Моби-д ч давуу тал байсан л даа, ялангуя картын хэрэглэгч байхад Мобимедиа үйлчилгээгээр нь Англи хэлний тест ирдэг байв. Хугацаанд(3, 6 сар гэдэг байсан даа) л мөнгө төлдөг байж билээ. Даанч гэм нь зарим харилцах шаардлагатай хүмүүс маань залгах үед утсаа авдаггүй байв :(

Ер нь CDMA-г хэрэглэвэл дээр гээд байгаа, сүлжээ сайн баридаг, долгион бага цацруулдаг учир юмуу даа. Бас тэр Жи-мобайл нь гар утсаа ашиглан интернет гэдэг сүлжээнд боломжийн үнээр хөдөлгөөнт байдлаар оруулж чадна гээд байх юм. Улам бүр л Data service хэрэгтэй болж байгаа үед дан ганц яриа нь миний шаардлагыг хангахгүй болж эхэллээ.

Friday, July 06, 2007

Өнгөрсөн 3 хоног


Галзуу темптэй өнгөрлөө шүү. Уул уурхайн салбарынханд зориулж нэг семинар хийгдсэн бөгөөд очиж илтгэл тавих хэрэг гарлаа, семинар-с 2 хоногийн урьд нь л илтгэл тавих ёстойг надад мэдэгддэг юм даа, хурдхан бэлдээд очсон ч гэсэн хүмүүст хүрч чадсан гэдгийг эргэн сонирхож байгаа хүмүүсийн тооноос хэлж болохоор байсан. Тавьсан сэдэв маань RFID and it's applications. Уул уурхайн салбарт хэрэглэж болох шийдлүүдийг голдуу танилцуулсан юм. Эндээс яг хэдэн үйлчлүүлэгчтэй болох нь одоогоор бас л эргэлзээтэй, удахгүй наадам болно. Урт хугацааны амралт нь болох учир хүмүүстэй яаж хурдан холбоо барин гэрээ хэлцлүүдийг эцэслэх вэ?

Банктай холбоотой нэг танилцуулга бэлдлээ.

Тендер - г ер нь үзээд байвал боломжийн юм бишүү? Дээр бичиж байсан тендерийг авчихсан, хамт ажиллаж байгаа залуус маань идэвх чармайлт гаргасаны хүчинд авсан даа, ямар ч найраа, татлаа түлхээ байхгүй шүү (авлига өгөөгүй, аваагүй) түүнийгээ хийж дуустал 3 сар болох байх. Одоо дахин нэг тендер, улам бүр л код бичих ажлаас хөндийрөөд байна даа :).

Гэхдээ би хэлж байгаа зүйлсээ бага хийж байнаа, уг нь дажгүй баг бүрдээд бий болсон ч гэсэн тэдэнтэй удаан хамт байж чадахгүй нь тодорхой болсон, гэхдээ бүгдэд нь сайн сайхан явахыг хүсээд, эргэн хамт ажиллахдаа таатай байна шүү, эрдэм ном их сурч ирээрэй гэж хэлэх хэрэгтэй 3 хүн, шийдвэрээ гаргасан 1 хүнд ч мөн адил бид хамтарч ажиллах өдөр гарна, урьдны адил нэг нэгнийгээ явуулж, цаашлуулж, сэмхэн ёжилж л уулзаж байх бизээ гэж таамаглаж байгаа шүү ;).

Money saver's pig, for kids :)

Хмм, ийм мөнгөний гахайг хүүхэд болон дүү нартаа авч/хийж өгвөл зүгээр юм байна шүү :)
http://www.msgen.com/assembled/money_savvy_pig.html


Sunday, July 01, 2007

Үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих нь

Сүүлийн үед бодоод л байгаа нэг зүйлээ хуваалцъя. Бид улсаа хужаа, хангүг нараас үндэсэрхэг үзэл мөн сэтгэлэрээ ч юмуу, эд мөнгө хараад ч юмуу намирсан охидоо харамлаад ч байгаа юмуу бөөн гадны эсрэг үзэл бодолтой болчихжээ. Яагаад гэвэл бид дээрэлхүүлээд байна шүү дээ!
Мөнгө байхгүй ээ, яагаад мөнгөгүй байна?

1. Архи ууж байнаа: уг нь үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжээд ч байгаа юм шиг. (Онигоо гарцан л явж байсан) Согтуу толгой ямар л олигтой ааш араншин гаргав гэж, байгаа хэдээ нэмж уугаад, торгуульд төлөөд дуусгачихдаг юм биз дээ. Эр хүний хувьд ууж байгаа хүмүүсийг өмөөрөх нэг л шалтаг байдаг юм :D Тэд найз бүсгүйдээ эсвэл найз нартаа бүх стрессээ гартал зүгээр л яриад байж чаддаггүй - Нэг бол Архи ууж зүрхээ чангалж байж гол зүйлээ ярьдаг, эсвэл ажилдаа хамаг анхаарлаа тавьдаг - анхаарал халамж тавьсангүй гэх найз бүсгүй, эхнэр чихэнд хонх уяахаар буцаад л уучихдаг байхаа, миний ажигласанааар.

2. Хамтарч ажиллахгүй байна: Хүн бүр л бие даан шийдвэр гаргах дуртай, түүнийгээ хэрэгжүүлэхийн тулд өөрөө буруу зүйл хийж байсан ч хамаагүй хэсэг хүмүүс бий. Зөвшилцөөгүй шийдвэр ихэвчлэн буруу байх нь өндөр магадлалтай, алдаа гарлаа мөнгө урсаад алга болно.

3. Үйлдвэрлээ жинхэнэ ёсоор нь дэмжихгүй байна: a) Миний мэдэхээр 2 хүн Өвөр Монголоос импортоор орж ирдэг сүү уудаг, Монгол сүүний амт нь арай гүйцэхгүй байдаг гэнэ.(Би СҮҮ К-г дэмждэг, АПУ-н бас Биеэ бодоорой гэх сүүнүүдийгг байхгүй үед нь хэрэглэдэг) Уг нь бид бараг л 40 сая малтай ч сааж, боловсруулж чадахаа байсан бололтой. Яагаад ч юм бид хуурай, шингэн сүү гаднаас оруулж ирээд л байна б) Сүүний талаар нилээн сүрхий санал нийлсэн хүн маань гадны вафли идэнгээ Монгол нь чанар муутай Өгөөж мэтийн газарыг менежмент муутай, технологио шинэчлэдэггүй гэж байх юм. (Би ч багадаа мэрж иддэг байсан цайны жигнэмэг авчихсан мэрж байлаа, яагаав дээ нинжагийн од болгож мэрдэг байсан. Одоо лав Өгөөж ийм жигнэмэг хийдэг юм билээ) в) Ноолууран эдлэл хэт үнэтэй учир авч чаддаг Монгол цөөн, гадагшаа л гаргаад байж дээ (доллар нь бидэнд хэрэгтэй) Гэхдээ Хятадууд Япончуудад үнэн дургүй байдгийн нэг шалтгаан нь ноолуртай холбоотой юм билээ шүү, хэт их ямаатай болсоноос Хятад улс цөлжилтөнд эрчтэй нирвэгдээд нөхөн сэргээх гээд одоог хүртэл тэмцээд л байгаа гэсэн. Манайд энэ давтагдаж магадгүй, харин бид УТААН ДУНД, ТӨМӨР ЗАМ НЬ ЭЛСЭНД ДАРАГДААД(Өдөрт 480+ хүн элс цэвэрлэж зогсдог, хөдөлгөөн саатуулахгүйн тулд) л цөлжиж дууслаа, уух усгүй болж байна шүү дээ. Цөлжилтийн хэлмэгдэлд орсон 20 сая хятад хүн дүрвэж байгаа, нилээдийг нь Монгол зүг уруу цөлж байгаа гэсэн цуу үг явж л байна лээ шүү

Хөөш, үйлдвэрлэл дэмжинэ гээд архи уух нь гол бишээ, (Монголын одоо байгаа амжилттай гэгдэх "бизнесмен" үүд (ahem) бүгд л энэ салбартай салшгүй холбоотой) би лав эрүүл мэндээ бодоод энэ салбарыг дэмжихээ байсан шүү. Залуусаа, эрүүл мэндийг орлуулах арга олоогүй байгаа учир намайг дагасан нь дээр байхаа, гэхдээ "Есөн өрлөгтөй цэцэлсэн шаштир"-г уншиж үзэхгүйгээр хэт халгаад байж бас болохгүй. Тэр амтгүй, хоцрогдсон технологитой гээд байгаа тэр сүү/жигнэмэгийг авахдаа би харамсдаггүй, учир нь миний зарцуулсан, зарсан төгрөг бүр нь монгол хүний гарт атгагддаг, харин тэр 'менежмент' нь буруу газарт мөнгө нь буруу зүгт явдаг байж магадгүй, ямар тайлан балансыг нь харсан биш дүгнэж чадахгүй нь. Гэхдээ л ногоогоо тарьж байгаа нэгнээс өндөр үнээр ч болтугай ав, ирэх жил дахин тариг л дээ. Тэр чанартай сайн хийж байгаа бүхнээ дэмж л дээ.

За , дүгнээд хэлэхэд 40 сая малтай байж болох улс маань 3900₮ = 3.35$ -р мах авч байна(US, Germany-д хэд байнаа кг мах? Бас цалин нь хэд байдаг билээ? ahem), сүүгээ боловсруулахгүй литрийг нь 100₮-р зарах малчид(0.5 л савласан ус 250₮ байдаг. Боловсруулаад зарах хүсэл, эрмэлзэл алга уу?), түүнийг нь савлаад зарах хүртэл үнэ хүргээд 1100₮ орчим болгох чадварлаг маркетингтай компаниуд. Үндсэн хуулиа ч биелүүлдэггүй УИХ - худлаа маргалдаад л, хувиа бодсон ерөнхийлөгч нь холиогоод л - хэрүүл хутгаад, "хүүхэлдэйн жүжиг" үзэж байна доо монголд. Өчигдөр нээрээ Пентатоник гэсэн нэртэй жүжиг болсон гэсэн, хэт бараан амьдрал харуулаад байгаа ТВ-р нэг ч гэсэн өдөр хөгжилтөй, өнгөлөг жүжиг гарч байна лээ цухас харахад.

Бүр өнгөлөг зүйлс уншигч нартаа хэлэхэд ирэх долоо хоногоос нэгэн брокерын пүүсийн захиралтай хамтарч энэ блогийг хөтлөх төлөвлөгөө байна, нэмэгдэж хүмүүс орж болно шүү. Бас хөрөнгө оруулах хүмүүс олдож байгаа, 1000$-г энэ - ирж байгаа долоо хоногт орж ирнэ, нэмээд 2 эх үүсвэрээс тус бүр 1000$-1500$ орж ирэх боломж харагдаад байна. Зяак, санаж явбал бүтнээ гэж ;)



Monday, June 25, 2007

Гарсияад илгээсэн захидал

Залуусаа та нарыг англи хэлээ сайжруулаасай, бас хүнд үнэлэгдэх аргыг мэдэж байгаасай гээд Хуббардын бичсэн, Дэлхийн нэгдүгээр дайнаас эхлээд маш их хэрэглэгдэж байгаа исээ-г тавьлаа. Энэ исээний гол цөм санаа нь удирдагч хүнд үнэлэгдэх "цэрэг" хүнд ямар чанар байх ёстойг, үүрэг хариуцлага гэж юу байдгийг ухамсарлуулах зорилготой юм. Энэхүү исээг Америкийн усан флотын цэрэг бүрт Д1Д, Д2Д-ы үед тарааж өгөн уншуулдаг байжээ.

1899

Гарсияад илгээсэн захидал

By Elbert Hubbard

In all this Cuban business there is one man stands out on the horizon of my memory like Mars at perihelion. When war broke out between Spain & the United States, it was very necessary to communicate quickly with the leader of the Insurgents. Garcia was somewhere in the mountain vastness of Cuba- no one knew where. No mail nor telegraph message could reach him. The President must secure his cooperation, and quickly.

What to do!

Some one said to the President, "There’s a fellow by the name of Rowan will find Garcia for you, if anybody can."

Rowan was sent for and given a letter to be delivered to Garcia. How "the fellow by the name of Rowan" took the letter, sealed it up in an oil-skin pouch, strapped it over his heart, in four days landed by night off the coast of Cuba from an open boat, disappeared into the jungle, & in three weeks came out on the other side of the Island, having traversed a hostile country on foot, and delivered his letter to Garcia, are things I have no special desire now to tell in detail.

The point I wish to make is this: McKinley gave Rowan a letter to be delivered to Garcia; Rowan took the letter and did not ask, "Where is he at?" By the Eternal! there is a man whose form should be cast in deathless bronze and the statue placed in every college of the land. It is not book-learning young men need, nor instruction about this and that, but a stiffening of the vertebrae which will cause them to be loyal to a trust, to act promptly, concentrate their energies: do the thing- "Carry a message to Garcia!"

General Garcia is dead now, but there are other Garcias.

No man, who has endeavored to carry out an enterprise where many hands were needed, but has been well nigh appalled at times by the imbecility of the average man- the inability or unwillingness to concentrate on a thing and do it. Slip-shod assistance, foolish inattention, dowdy indifference, & half-hearted work seem the rule; and no man succeeds, unless by hook or crook, or threat, he forces or bribes other men to assist him; or mayhap, God in His goodness performs a miracle, & sends him an Angel of Light for an assistant. You, reader, put this matter to a test: You are sitting now in your office- six clerks are within call.

Summon any one and make this request: "Please look in the encyclopedia and make a brief memorandum for me concerning the life of Correggio".

Will the clerk quietly say, "Yes, sir," and go do the task?

On your life, he will not. He will look at you out of a fishy eye and ask one or more of the following questions:

Who was he?

Which encyclopedia?

Where is the encyclopedia?

Was I hired for that?

Don’t you mean Bismarck?

What’s the matter with Charlie doing it?

Is he dead?

Is there any hurry?

Shan’t I bring you the book and let you look it up yourself?

What do you want to know for?

And I will lay you ten to one that after you have answered the questions, and explained how to find the information, and why you want it, the clerk will go off and get one of the other clerks to help him try to find Garcia- and then come back and tell you there is no such man. Of course I may lose my bet, but according to the Law of Average, I will not.

Now if you are wise you will not bother to explain to your "assistant" that Correggio is indexed under the C’s, not in the K’s, but you will smile sweetly and say, "Never mind," and go look it up yourself.

And this incapacity for independent action, this moral stupidity, this infirmity of the will, this unwillingness to cheerfully catch hold and lift, are the things that put pure Socialism so far into the future. If men will not act for themselves, what will they do when the benefit of their effort is for all? A first-mate with knotted club seems necessary; and the dread of getting "the bounce" Saturday night, holds many a worker to his place.

Advertise for a stenographer, and nine out of ten who apply, can neither spell nor punctuate- and do not think it necessary to.

Can such a one write a letter to Garcia?

"You see that bookkeeper," said the foreman to me in a large factory.

"Yes, what about him?"

"Well he’s a fine accountant, but if I’d send him up town on an errand, he might accomplish the errand all right, and on the other hand, might stop at four saloons on the way, and when he got to Main Street, would forget what he had been sent for."

Can such a man be entrusted to carry a message to Garcia?

We have recently been hearing much maudlin sympathy expressed for the "downtrodden denizen of the sweat-shop" and the "homeless wanderer searching for honest employment," & with it all often go many hard words for the men in power.

Nothing is said about the employer who grows old before his time in a vain attempt to get frowsy ne’er-do-wells to do intelligent work; and his long patient striving with "help" that does nothing but loaf when his back is turned. In every store and factory there is a constant weeding-out process going on. The employer is constantly sending away "help" that have shown their incapacity to further the interests of the business, and others are being taken on. No matter how good times are, this sorting continues, only if times are hard and work is scarce, the sorting is done finer- but out and forever out, the incompetent and unworthy go.

It is the survival of the fittest. Self-interest prompts every employer to keep the best- those who can carry a message to Garcia.

I know one man of really brilliant parts who has not the ability to manage a business of his own, and yet who is absolutely worthless to any one else, because he carries with him constantly the insane suspicion that his employer is oppressing, or intending to oppress him. He cannot give orders; and he will not receive them. Should a message be given him to take to Garcia, his answer would probably be, "Take it yourself."

Tonight this man walks the streets looking for work, the wind whistling through his threadbare coat. No one who knows him dare employ him, for he is a regular fire-brand of discontent. He is impervious to reason, and the only thing that can impress him is the toe of a thick-soled No. 9 boot.

Of course I know that one so morally deformed is no less to be pitied than a physical cripple; but in our pitying, let us drop a tear, too, for the men who are striving to carry on a great enterprise, whose working hours are not limited by the whistle, and whose hair is fast turning white through the struggle to hold in line dowdy indifference, slip-shod imbecility, and the heartless ingratitude, which, but for their enterprise, would be both hungry & homeless.

Have I put the matter too strongly? Possibly I have; but when all the world has gone a-slumming I wish to speak a word of sympathy for the man who succeeds- the man who, against great odds has directed the efforts of others, and having succeeded, finds there’s nothing in it: nothing but bare board and clothes.

I have carried a dinner pail & worked for day’s wages, and I have also been an employer of labor, and I know there is something to be said on both sides. There is no excellence, per se, in poverty; rags are no recommendation; & all employers are not rapacious and high-handed, any more than all poor men are virtuous.

My heart goes out to the man who does his work when the "boss" is away, as well as when he is at home. And the man who, when given a letter for Garcia, quietly take the missive, without asking any idiotic questions, and with no lurking intention of chucking it into the nearest sewer, or of doing aught else but deliver it, never gets "laid off," nor has to go on a strike for higher wages. Civilization is one long anxious search for just such individuals. Anything such a man asks shall be granted; his kind is so rare that no employer can afford to let him go. He is wanted in every city, town and village- in every office, shop, store and factory. The world cries out for such: he is needed, & needed badly- the man who can carry a message to Garcia.

THE END-

http://www.birdsnest.com/garcia.htm



Sunday, June 24, 2007

Ахын захиас - Guys,must read if you haven't done so

Энэ хавар нэгэн найзаас маань энэ исээний линк ирж билээ, ноён нуруу, айлын багана гэгддэг эрчүүдийн тухай, арчаатай эр хүн байх тухай учир та ч гэсэн уншаагүй байж мэднэ гээд сэргээн тавьлаа:

Эдүгээ Ард түмний дунд, бас төрийн үзэл номлолд ЭР ХYН -ийг зөвхөн “буу агссан цэрэг”, “нохойд барьдаг мод” гэж ойлгох явдал элбэг таарна. Энэ бол хүйтэн дайны үетэйгээ хамт тэртээ ард хоцорсон, хоцрогдсон ойлголт. Монголд “ЭР ХYН” судлалыг хөгжүүлэх шаардлагатай байна. Эр хүйстэй төрөх, ЭР ХYН болохын хооронд их зай бий. Эцэг болох амархаан, харин ААВ байх л амаргүй. Дороо дүүтэй бүхэн ах болчихгүй. Ах шиг Ах байх нь хамгаас чухал. Бас сайн дүү гэж бий. Аав шиг ААВ, Ах шиг АХ, дүү шиг ДYY. ЭР ХYН энэ үг юутай хүндэтгэлтэй сонсогдоно вэ? Ажлын хатууг эрчүүд л үүрдэг, амь биеэ үл хайхран эх орныхоо төлөө тэд л зүтгэдэг, ... Эр хүн ... айл гэрийн эзэн, улс орны минь тулгуур багана. Монгол эр хүн нугаршгүй чанартай, хугаршгүй ноён нуруутай. Монгол эр хүний оюуны чанар, үйл хөдлөлийг бараг судалсангүй өдий хүрчээ. Энэ тун муу. Өөрөөр хэлбэл эдүгээ хүүхэд залуус маань “Ямар эрийг эр хүн гэх вэ?” гэдэг дээр баримжаа багатай, хөдөөгийн хүүхдүүд “Тунгалаг тамир” зохиолын Төмөрөөр, хотынхон нь Итгэлтээр, эрдэмтэд нь хүйсээр Монгол эр хүнийг төсөөлж байх шиг. Ийм байж таарахгүй ээ. Хот хөдөөгийн хооронд үл ойлголцол үүсвэл яана, ... ер нь үүсчихээд байгаа юм биш биз!!! Монголчууд бид “Эр хүн”-ийг зөнд нь хаясаар удлаа. Эр хүн гэхээр цаана нь цэрэг л харагддаг, цэргийн баяр гэхээс эрчүүдийнх гэхгүй…, гэтэл эдүгээ улс орныг буу агссан цэрэг хамгаалахаасаа илүүтэй оюун нь хөгжсөн эрдэмт эр хүн хамгаалдаг боллоо. “Эр хүн”-ийг хэт жижигрүүлж, бууны нохой мэт болгосон он жилүүд ард хоцорлоо, ... харамсалтай нь бидний оюун сэтгэхүй хуучнаараа ... хүүхнүүд хүч тамиртай болоогүй ч гэлээ өөртөө итгэлтэй болж байна.

Энэ сайн. Гэтэл эрчүүд бид ... Монголд “ЭР ХYН” судлал үгүйлэгдэж байна. Эр хүн судлалын хүрээнд “Аав” судлал, “Ах” судлал, бас “Дүү” судлал гэж баймаар... бидний хойч үе эцэг болохоо мэддэг, Аав болохоо мэддэггүй болох вий, тэд ер нь Ах гэж ямар хүн байдагийг мэдэж байгаа болов уу? Монгол эрийг судлавал мөн ч их юм гарна даа, байгалиас заяасан билиг авьяас билиг, ... үгүй ядаж, хугаршгүй ноён нуруу ... энэ бол зөвхөн эр хүнд заяагдсан онцгой чанар. Энэ онцгой чанар манай эрчүүдэд гойд ихээр дутагдах болов. Монголчууд том хүүдээ гойд найдна. Аав хүн том хүүгээ илүүтэй харж, гол эрх мэдлээ шилжүүлж, том хүү дүү нартаа үлгэр болж... Ингэж ааваас том хүүд ..., том хүүгээс дүү нарт гэхчилэн монгол айл гэрийн амьдрал үргэлжилсээр ирсэн уламжлал бий. Энэ бол зөвхөн уламжлал төдий зүйл биш.

Yүний ард том ухаан буй. Энэ ухааныг алдаж таарахгүй ээ. Эдүгээ манай залуус монгол өрх гэрийн нандин өв уламжлалаа сүрхий мартах аястай болов. Yүнд ахмадууд ч буруутай. Ахмадууд нь суудлаа олохгүй болохоор залуучууд нь гүйдлээ олохгүй байна. Ахмад, Залуу үеийн хооронд ангал зааг үүслээ. Энэ тун аюултай. Зөнд нь орхисон залуус юу ч болж өсч мэднэ, бүтээгч болохоосоо өмнө нураагч болох вий. Бидэнд хийх ажил мөн ч их байна даа... Би вээр энэ удаа сайн мэдэх ахаараа төлөөлүүлж монгол эр хүний нэг л талыг үгээр зуръя гэж бодов, сэдэв нь Ах нь дүүгээ хэрхэн сургадаг бол?

... Дороо дүүтэй “Эр хүн”-ийг ах гэнэ. Газар дээр надад заяасан ганц ах маань Уртнасан бөлгөө, бид Ундаа гэнэ. Тэрээр 1942 оны морь жилтэн. Ах хүнийг хариуцлага дагана, ялангуяа том ахын хувьд ... миний ах үүнийг гүн мэдэрдэг, хэрэгжүүлдэг хүн байв. Хэдэн жишээ хэлье, хүмүүст, ялангуяа ах нарт, бас дүү нарт нь ч хэрэг болж магад, аав нарт ч хэрэгтэй, учир гэвэл хүүхдээ хүмүүжүүлэхэд нь.

1. Ах маань Завхан сумын бага сургуулийг онц төгссөн, хөрш Өмнөговь сумын дунд сургуульд дэвшин суралцах ёстой байж. Гэтэл би гэдэг хүн ээжийн гэдсэнд ... ядаж дүн өвөл ээж мэндэлнэ, дөрвөн настай ганц охинтой, айл бараадах эх охин хоёрын түшиг тулгуур нь 12-той том хүү, яалтай билээ, ах маань сургуульд явахаа болилоо, ... 1954 оны морин жилийн өмнө он солигдох заагаар ээж маань мэндэлжээ. Хожим намайг оюутан болдог намар ах маань “1955 оны нэгдүгээр сарын 1-ний өглөө эрт ээж намайг дуудлаа, ... “Уртнасаан ... босоорой ... чи эрэгтэй дүүтэй болсон шүү, ... аргал оруулаад гал түлээрэй, ээж нь босоод ингээ саана” гэсэн сэн. Одоо ч ахад нь тэр өглөө харагдсаар байна, би үнэхээр баярлаж билээ... Ээжээс эрэгтэй л дүү гараасай гэж дотроо ихэд хүсэмжилдэг байв, би яг тэр мөчид том хүн болчих шиг санагдсансан...” хэмээн хуучилж билээ. Дүүгээ олон улсын математикийн олимпиадад сайн оролцлоо гэж урамшуулж байгаа нь тэрээ.

2. Ах нэг өдөр намайг зэмлэв. “Чи ном бага уншиж, их тоглож байна, ухаан суухад яана вэ?, ном дотор амьдрал байдаг, амьдралыг заавал өөрийн биеэр туулж байж мэдэх албагүй, ухаант мэргэдийн ном сургаалиар дамжуулан ихийг мэдэж болно, сайн ном унш, Оросын шилдэг романууд бий,... үүнээс хойш ахынхаа үгийг мартуузай..., миний дүү ахыгаа бодоорой, ах нь хараад л байгаа шүү... би дүү чамдаа л найддаг хүн шүү, ... тоглохоо багасгаарай миний дүү” гээд духан дээр минь үнслээ. Би гэнэт ухаарав, уйлав, 14-тэй л байж дээ. “Би ахтай хүн, ахынхаа үгэнд орно ... найдварыг нь заавал биелүүлнэ ...” Түүнээс хойш би уран зохиолын ном уншдаг болсон доо, одоо ч уншсаар байна, ... ахын зэмлэл үнэтэй.

3. Хойтон жил нь хаврын нэг өдөр хичээлээс ирчихээд унд ууж байтал Ундаа “... Дэмбэрэл ээ чи аймагтаа математикийн олимпиадад хоёрт орсон гээд л баярлаад байх юм, уг нь чиний өмнө нэг хүүхэд байна шүү дээ, ах нь чамайг аймагтаа түрүүлбэл мөн ч их баярлана даа, би өөрөө түрүүлснээс ч илүү баярлана, ах нь 12-тойдоо чамайг үүрэх гэж 4 дүгээр ангиасаа гараагүй бол улсад түрүүлэх ч байсан байж магад ...” Ончийг нь олж хэлсэн цөөн үг сэтгэлд тэр цагийнхаа дүрээр хоногшин үлджээ,… би эдүгээ энэ үгийг, хэлж байсан тэр мөчийг ... яг дүрслэн харж байна. Ах хойморт,... ээж зуухны дэргэд... би боов л идэж байсан даа ... Түүнээс хойш би тоглохоо багасгав, мэрийдэг боллоо, гурван жил ах бид хоёр олимпиадад бэлтгэв, тооны сайн номыг хотоос над руу олж явуулах ажлыг Ундаа хийнэ, явуулсан номыг өөрийн болгох ажлыг би хийнэ, үр дүн нь 1972 онд гарч, Ундаа маань улсын 8 дугаар олимпиадын аварга болж байлаа. Албан баримтаар Дэмбэрэл гэх боловч уг чанартаа ах маань түрүүлсэн юм шүү дээ. Ахын сургааль алт буюу.

4. 1971 оны зун манайд нутгийн хэдэн хүн ирж, бид хамтран хөзөр тоглолоо. Хоёр тал болж, эхлээд манай тал ИЛЖИГ болов, би багийн ахлагч нь, хожсон залуус илжгээ унана, ахлагчийг нь цөмөөрөө унана гээд намайг баахан бааллаа,... дүү хүүхэд гэж тэгж л дээ. Дараа нь манай баг гурван удаа нөгөөдүүлийгээ ИЛЖИГ болгов, би ч ёстой хариугаа авлаа даа, тэдгээр ах нарын толгой дээр нь суух, тэднийг хэвтүүлэх гэхчилэн ... Хүмүүс явсны дараа Ундаа “ ... чи хожигдсоныхоо хариуг авна гэж өөрийн дураараа хэтэрхий дэггүйтлээ, ... уг нь чи тэднийг дуурайгаагүй бол ёстой хариугаа авах байсан даа, .. зарим үед хүлээж сур, дуугүй байж сур, ... хүн бүхнийг дуурайх албагүй... өөрөөсөө илүү хүнийг л дуурайж бай ... Чи өнөөдөр оюуны хувьд тэдгээр хүмүүсээс илүү ч гэлээ хүмүүжил ухамсрын хувьд адил гэдгээ харууллаа... Өөрийнхөө сэвийг дар ...” гэж хэлсэн дээ. Тэр цагаас хойш би аливаад хянуур хандах гэж оролддог болсон бөлгөө. Ахын захиас амьдралд хэрэгтэй.

5. Ах маань 50 гарч, би 40 шүргэлээ, миний амьдрал ахуй жигдрэв. Yүнд Ундаагийн хувь нэмэр онцгой их. 1995 оны өвөл юм дагаа, дүү нь ахдаа цагаан сараар очиж золголоо, шөнө оройттол хоёул хэсэг ярив. Ах маань “Дүү минь чиний үсэнд сор суух нь ээ, их уншсанаар эрт бууралтаж байгаа биз ..., ажил амралтаа зохицуулж сур, чамайг магтах дэвэргэх хүн олон бий, ... хүн чинь хүнээр сайн, муу хэлүүлэх гэж амьдардаггүй юм шүү, үг бол үг, үг олон янз, хүнийг сайн явахад... мөнгөтэй чинээлэг байхад ойртох, зусардах хүн олон…, ядрахаар тэд холдоод л явчихна, ах нь мэднээ..., ялангуяа хүүхнүүд .. эмс охидтой зууралдаж болохгүй, нэрд, биед, ажилд халтай, бас мөнгөнд ч..., хүний хүн гэдэг угаасаа л хүнийх байдаг... илүү юм илүү л байдаг юм шүү дүү минь ...” Yүнийг би мөрдсөөр эдүгээ нас 50 гарлаа. Ах маань аргалд явжээ. Ах маань хол одсон ч гэлээ захиас үг нь замын гэрэл болсоор...

6. Энэ мэтээр үргэлжлүүлэээд байвал “Ахын захиас” үл тасарна.

Эрчүүд ээ! Та нар дүүтэй бол миний ах шиг ах байгаарай...
Эрчүүд ээ! Та нар аав бол том хүүгээ миний ах шиг сайн ах болгоорой...
Эрчүүд ээ! Та нар ахтай бол ахынхаа захиасыг үр ач нартаа дэмжуул...
Энэ ерөөл бат оршиг ээ ... Монголын ухаант ах-эрчүүдийн өлмий бат байг.

Доктор, профессор Ц.Дэмбэрэл